Naast het gebrek aan transparantie in het proces om energieneutraal te worden, zijn we ook bezorgd over de ontwikkelingen die spelen vanuit de Regionale Energie Strategie (RES).
Gebleken is dat parallel aan het opstellen van de Verrijkte Routekaart Energieneutraal Bronckhorst de RES al liep. Maar over die procesgang en de mogelijke gevolgen van de RES is tijdens de opstelling van de Verrijkte Routekaart door de gemeente geen enkele uitleg gegeven, terwijl deze informatie al wel bekend was.
Wat is de RES?
In Nederland zijn momenteel 30 energieregio’s aan het onderzoeken waar en hoe het best duurzame elektriciteit op land (wind en zon) opgewekt kan worden. Daarbij geldt dat in 2030 gezamenlijk 35 terrawatt moet worden opgewekt. De gemeente Bronckhorst vormt samen met de gemeentes Aalten, Berkelland, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk de RES-regio Achterhoek.
De RES-regio Achterhoek komt binnenkort op een belangrijk punt aan: het doen van een concept RES-bod aan de provincie en de landelijke overheid: hoeveel energie wordt op land opgewekt via zon en wind. De tijdlijn voor inlevering van het concept RES-bod is landelijk uitgesteld tot 1 oktober 2020, zodat onder andere burgerparticipatie mogelijk wordt gemaakt. Echter, onze regio wil uiterlijk 1 juli 2020 een bod indienen.
Duidelijk is dat inwoners, maar ook de Gemeenteraad bij het opstellen van het concept RES-bod geen rol hebben. De wethouders Duurzaamheid nemen de beslissing en het college van B&W wordt ‘geconsulteerd’. Dat terwijl aan het concept RES-bod consequenties verbonden zijn. Hoe concreet het RES-bod eruit moet zien, welke bijdrage zon- en windenergie onze gemeente daarin levert (want die zal onderliggend zeker wel bekend zijn, maar hoeft nu niet te worden opgegeven) en welke consequenties een concept RES-bod heeft, is volstrekt onduidelijk.
Overigens is de wethouder Duurzaamheid van de gemeente Bronckhorst tevens voorzitter van de stuurgroep RES-regio Achterhoek en vanuit die rol al zeer geruime tijd op de hoogte van de procesgang en werkwijze van de Regionale Energie Strategie. Maar over de werkwijze, procesgang en mogelijke impact op de Verrijkte Routekaart is tijdens het opstellen van de Routekaart (bewust?) niet door hem gesproken.
Zorgen over gevolgen
Stukje bij beetje wordt duidelijker hoe de procesgang werkelijk verloopt en hierover zijn we zeer bezorgd. Immers, de stakeholders, inwoners en Gemeenteraad hebben geen stem bij het uitbrengen van het concept RES-bod.
Ook is inmiddels duidelijk dat als landelijk alle regio’s bij elkaar onvoldoende zon en wind opwekken tot 2030 (alle biedingen bij elkaar opgeteld) dat de overheid uiterlijk 1 februari 2021 bepaalt of een verdeelsystematiek wordt toegepast. Dit blijkt uit de website van www.regionale-energiestrategie.nl.
Bronckhorst en de gemeenten in de Regio Achterhoek willen in 2030 energieneutraal zijn. Provincie Gelderland en landelijk wordt gekoerst om in 2050 (!) energieneutraal. Daarmee loopt de Achterhoek mogelijk een groot risico na 2030 nóg meer energie via zon en wind op te moeten wekken als blijkt dat in de rest van Nederland onvoldoende ruimte is om tussen 2030 en 2050 voldoende energie op te wekken (terwijl we hier dan al ‘energieneutraal’ zijn).
- Hoe wordt gewaarborgd dat in dit RES-traject onze fantastische leefomgeving niet de rekening gepresenteerd krijgt van een verdeelsystematiek opgelegd door provincie en/of landelijke overheid op 1 februari 2021?
- Worden de risico’s, ook die van ná 2030, ondervangen in de randvoorwaarden bij het concept RES-bod?
- Is de tijdslijn 2030 wel realistisch? (aangezien we voor o.a. de energiebesparing afhankelijk zijn van landelijke initiatieven)
- Waarom moeten wij zo ver vooroplopen ten opzichte van de rest van Nederland met alle risico’s van dien?
Ook in de Tweede Kamer zijn er zorgen over burgerparticipatie in de RES-procesgang. Minister Wiebes reageerde hierop in zijn Kamerbrief van 9 april 2020.
Daarom is de einddatum voor inlevering van de concept-RES uitgesteld tot 1 oktober 2020. Echter, RES-regio Achterhoek maakt geen gebruik van de uitstelperiode tot 1 oktober 2020 en houdt vast aan 1 juli 2020.
In de actieve informatievoorziening die wij in april 2020 van de gemeente Bronckhorst ontvingen meldt de gemeente dat men voornemens was inwoners in deze fase te betrekken, maar dat vanwege de coronacrisis dit niet heeft plaatsgevonden. Bijzonder: men heeft heel lang de tijd gehad inwoners te betrekken, er zijn nooit uitnodigingen verstuurd of eerder intenties uitgesproken over het betrekken van inwoners bij het concept-bod. Er is zelfs tijdens het proces van de Verrijkte Routekaart helemaal niet over gesproken, terwijl toen al gesproken werd over de RES. Tot op heden lijkt het concept RES-bod zich binnen onze gemeente en regio dus wederom ‘onder de radar’ af te spelen.
Meedenksessies RES
Eind augustus 2020 hebben wij deelgenomen aan de meedenksessies ‘Koppelkansen RES Achterhoek’ bij het DRU-industriepark in Ulft.
Een nuttige bijeenkomst met allerlei professionals, werkzaam in de energiesector en overheid.
Goede ideeën passeerden de revue, zoals hoe vrijkomende agrarische gronden in de toekomst een rol kunnen spelen vanwege stoppende agrariërs (40% tot 2030), en de aanleg van zonnepanelen langs snelwegen door deze te combineren met geluidswallen (aangelegd met door PFAS vervuilde grond).
Aan het einde van de dag werd geconcludeerd dat het netwerk van Liander een veel te prominente rol heeft in de huidige concept RES en dat het veel belangrijker is inwoners te betrekken en onderzoek te doen naar wat zij wel/niet wenselijk achten.
Interessante websites
Als u geïnteresseerd bent in de ontwikkelingen rondom de RES dan verwijzen we u graag naar de volgende websites, waar u zich ook kunt abonneren op nieuwsbrieven:
- Nationaal Programma Energie Strategie: www.regionale-energiestrategie.nl.
Op de website komt steeds meer informatie beschikbaar. Registreer uzelf op de website, zet daarna de knop Volgen aan. Daarmee krijgt uw bericht als er iets op deze pagina wijzigt. - RES-website van de Achterhoek: www.resachterhoek.nl.
Aanmelden voor de nieuwsbrief kan via deze link.